Raport innowacje i inwestycje. Energetyczna podróż do przyszłości

Raport innowacje i inwestycje. Energetyczna podróż do przyszłości

Koncerny energetyczne coraz chętniej wdrażają technologie cyfrowe
Koncerny energetyczne coraz chętniej wdrażają technologie cyfrowe Źródło: Francisco Javier Ramos Rosellon / Alamy Stock Photo
Do 2050 r. ludzie będą zużywać o połowę więcej energii niż obecnie. Ma ona pochodzić w coraz większym stopniu z czystych i odnawialnych źródeł. Aby jednak tak się stało, zaliczane do nowinek innowacyjne technologie muszą stać się normą.

Innowacje, nowinki technologiczne, nowe rozwiązania zawsze stanowiły siłę napędową sektora energetycznego. Największe przedsiębiorstwa w branży prześcigały się w tworzeniu nowych narzędzi, dzięki którym wydobycie i wykorzystywanie surowców stawałoby się szybsze i bardziej efektywne. W poprzednim stuleciu firmy tworzyły własne rozwiązania pod konkretne potrzeby energetyki. Ale w ostatnich latach coś się zmieniło. Zdaniem autorów raportu „W kierunki energii przyszłości. Innowacje w sektorze gazu, paliw i energii” w XXI w. koncerny dostrzegły potencjał narzędzi stosowanych w innych branżach, a konkretnie możliwości wynikające z wykorzystania technologii cyfrowych. Dziś z powodzeniem same się do nich uciekają. Dzięki temu udaje się im ograniczać ryzyko, poprawiać efektywność ekonomiczną i oszczędzać czas. I co w naszych czasach bardzo ważne, minimalizować szkody dla środowiska, bo np. zastosowanie zaawansowanych cyfrowych platform może sprawić, że ostatecznie powstanie tylko jeden otwór prowadzący do cennych złóż surowcowych zamiast np. trzech czy pięciu. Tak właśnie było na złożu węglowodorów w Wielkopolsce, gdzie Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo zastosowało platformę „Cyfrowe złoże”, dzięki czemu nie tylko ograniczyło liczbę niepotrzebnych odwiertów, lecz także poprawiło prognozę wydobycia.

Przykładów nowoczesnych technologii w służbie energetyki jest więcej. Poniżej przedstawiamy kilka wybranych innowacyjnych obszarów technologicznych, które w najbliższych latach będą miały znaczny wypływ na kształt i rozwój sektora gazu, paliw i energii (GPE).

Czwarta rewolucja przemysłowa

O tzw. Industry 4.0, która opiera się na wykorzystaniu i integracji różnorodnych technik cyfrowych, takich jak: IoT (internet rzeczy), big data, inteligentne sensory czy rozszerzona rzeczywistość (ang. augmented reality), myśli się niemal w każdej branży związanej z produkcją przemysłową. Chodzi tu o kompleksową automatyzację procesu produkcyjnego i oddanie niektórych decyzji sztucznej inteligencji. O skali i wadze tego trendu mogą świadczyć inwestycje największych międzynarodowych graczy: np. w 2017 r. norweski gigant Equinor (wcześniej Statoil) zdecydował się przeznaczyć do 2020 r. blisko miliard dolarów na całkowitą digitalizację swojej organizacji. Ale ważne rzeczy w tym obszarze dzieją się także w polskich koncernach, jak we wspomnianym PGNiG, gdzie platforma typu Digital oilfield pozwoliła zoptymalizować krajowe wydobycie gazu. Inny przykład, tym razem z zagranicy, to projekt firm BP oraz GE, którego efektem jest platforma Plant Operations Advisor (POA), będąca cyfrowym rozwiązaniem chmurowym, które pozwala BP zarządzać czterema platformami produkcyjnymi w Zatoce Meksykańskiej.

Rewolucja wodorowa

Wodór i oparte na nim technologie są dziś przez ludzi z branży GPE odmieniane przez wszystkie przypadki. Bo wodór ma być przyszłością całego sektora energetycznego. Obecnie jednak wytwarzany jest głównie z paliw kopalnych, a wiadomo, że przyszłość należy do „czystego” wodoru. Jak go pozyskać? Na przykład w procesie elektrolizy – metody, która nie pociąga za sobą negatywnych skutków związanych z emisją CO2 do atmosfery. Dlaczego? Bo wykorzystuje okresowy nadmiar energii elektrycznej, występujący zwykle przy produkcji energii odnawialnej. W Polsce prace badawcze, w których chodzi o opracowanie nowoczesnej technologii wytwarzania wodoru z odnawialnych źródeł energii w oparciu na metodzie elektrolizy, od 2018 r. prowadzi PGNiG (projekt ELIZA). Wodór jest także traktowany jako paliwo jutra do napędzania pojazdów. O tym, że przyszłość ta już puka do naszych drzwi, świadczyć może fakt, że mapa rozwoju technologii wodorowych stworzona przez Koreę Południową – jednego z największych producentów samochodów na świecie – zakłada, że do 2040 r. kraj ten będzie w stanie wyprodukować ponad 6 mln pojazdów napędzanych właśnie tym paliwem.

OZE, czyli czasem słońce, czasem deszcz

Dziś najszybciej rozwijającą się technologią związaną z OZE są słoneczne panele fotowoltaiczne, które na świecie w 2018 r. odpowiadały za 55 proc. całości nowo zainstalowanej mocy ze źródeł odnawialnych. Obszar ten jest tak atrakcyjny dla sektora GPE, że taki gigant jak BP zainwestował w firmę Lightsource – jednego z największych europejskich producentów energii z paneli fotowoltaicznych. A koncerny: Total, ISE Group oraz SunPower stworzyły joint venture, którego celem jest zbudowanie jednej z największych farm fotowoltaicznych w Japonii.

Choć energia słoneczna jest bardzo perspektywiczna i zyskowna, to nie wszystko. Równie ważna jest wiatrowa, wokół której także powstają innowacyjne technologie. Szczególnie że coraz częściej zapadają decyzje o budowie farm wiatrowych na morzu, co pozwala na budowę większych, bardziej efektywnych oraz mniej uciążliwych dla społeczeństwa instalacji wiatrowych. Jednym z liderów jest tu Wielka Brytania, która w 2019 r. stworzyła specjalny fundusz wspierający komercyjne projekty morskich farm wiatrowych. Energia wiatrowa jest również zauważalnym trendem wśród polskich przedsiębiorców, czego przykładem może być m.in. Grupa PGE, która planuje do 2025 r. uzyskać 1,6 GW, a do 2030 r. 2,5 GW energii pochodzącej z farm wiatrowych.

W obszarze innowacji związanych z OZE warto jeszcze wspomnieć o energii pływów, wokół której też powstają interesujące technologie. Jak ta bazująca na turbinach umieszczonych w wodzie, dzięki czemu pozyskiwana energia jest przewidywalna (stała powtarzalność przypływów i odpływów).

Pojazdy bezzałogowe i kosmos w służbie energetyki

Coraz częściej w sektorze GPE wykorzystywane są bezzałogowe statki powietrzne, a także autonomiczne pojazdy poruszające się po ziemi i w wodzie. Najdynamiczniej rozwija się technologia bazująca na dronach – Unmanned aircraft systems (systemy bezzałogowych statków powietrznych). Istnieje już wiele firm specjalizujących się w oferowaniu usług dronowych, przeznaczonych wyłącznie dla sektora GPE. Wykonują np. monitoring kominów, rurociągów czy pochodni gazowych. W najbliższych latach drony mają także pomagać w eksploracji nowych złóż. W jaki sposób? Dostarczając obrazy potencjalnych miejsc wydobycia albo pobierając próbki gruntów i tworząc mapy 3D.

Dla sektora GPE bardzo cennym narzędziem są również latające nad ziemią satelity, które nie tylko pomogą w poszukiwaniu atrakcyjnych lokalizacji na potrzeby nowych kopalni lub farm, lecz także potrafią zaobserwować nawet minimalne przesunięcia gruntu. Kosmiczną innowacją w branży są też nanosatelity, których liczące po kilkadziesiąt sztuk konstelacje, wykorzystujące technologie automatycznej analizy danych, mają dawać obrazy o jakości porównywalnej z obrazami z dużych satelitów.


Artykuł został opublikowany w 31/2020 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 31/2020 (1947)

  • Straszenie przedsiębiorców28 sie 2020, 14:26Wygląda na to, że wszyscy, którzy byli do zatrzymania zostali zatrzymani. Pora więc na nowy styl nękania polskich przedsiębiorców.2
  • Niedyskrecje parlamentarne24 sie 2020, 9:19O tym, że Jarosławowi Kaczyńskiemu zależało na podwyżce subwencji budżetowej dla partii i że Grzegorz Schetyna poczuł, że Borys Budka słabnie w partii i postanowił odzyskać w niej swojej wpływy w najnowszych "Niedyskrecjach parlamentarnych" piszą...13
  • Szumowski przyprawił Jarosława Kaczyńskiego o ból głowy26 sie 2020, 12:19Gotowość do odejścia Łukasza Szumowskiego z urzędu była na prawicy znana, ale moment jego rezygnacji był zaskoczeniem dla czołowych polityków PiS. Zdaniem naszego rozmówcy minister zdrowia miał w ostatnim czasie dostać sygnał od Zbigniewa Ziobry,...21
  • Konflikt Tuska z Platformą28 sie 2020, 7:43W Platformie panuje przekonanie, że Donald Tusk wydał wyrok na Borysa Budkę i nastawiał przeciwko niemu Rafała Trzaskowskiego. Działaczom się to nie podoba.31
  • Pandemia pogardy dla racjonalności26 sie 2020, 8:16Kiedy nauczyciele zaczną chorować, nie wystarczy pedagogów do prowadzenia lekcji. Powtarzam to od miesięcy: szkoła to impreza masowa. Stopień transmisji wirusa bardzo wzrośnie – o przygotowaniach do początku roku szkolnego w czasie pandemii mówi...37
  • Szkoła przetrwania24 sie 2020, 14:39Powoli przyzwyczajam się do myśli, że moja 3,5-letnia córka, debiutująca za kilka dni w roli przedszkolaka, nie będzie miała żadnych zajęć adaptacyjnych, bo te (choć dla dzieci i rodziców to naprawdę ważne w tym stresujących dla obu stron...56
  • Człowiek, który walczy z Facebookiem27 sie 2020, 18:33Liczba użytkowników aplikacji Facebooka przekroczyła już próg 3 miliardów. Wydawałoby się, że jednostka w starciu z gigantem z Menlo Park jest bez szans. Tymczasem Austriak Max Schrems wygrał już po raz drugi w europejskim trybunale z Facebookiem....63
  • Niepewna przyszłość gotówki24 sie 2020, 10:29W czasach, gdy wolności, które wydawały nam się absolutnie podstawowe zostają tymczasowo zawieszone, kamery przemysłowe śledzą każdy nasz ruch, a w mediach społecznościowych coraz częściej pojawia się cenzura, gotówka pozostaje bastionem wolności...70
  • Świat w kryzysie18 sie 2020, 7:04Dzięki COVID-owi oswoiliśmy słowo „kryzys” w biznesie. Organizacje zaczęły mocniej akcentować wartości związane z jasną komunikacją, zaufaniem, otwartością i empatyczną postawą managerów.82
  • Największy wróg dłużników27 sie 2020, 15:50Komornicy, banki, windykatorzy, sądy? Pudło, największym wrogiem dłużników w Polsce jest ktoś inny.93
  • Raport innowacje i inwestycje. Energetyczna podróż do przyszłości28 sie 2020, 15:00Do 2050 r. ludzie będą zużywać o połowę więcej energii niż obecnie. Ma ona pochodzić w coraz większym stopniu z czystych i odnawialnych źródeł – wynika z prognoz amerykańskiej agencji Energy Information Administration. Aby jednak tak się stało,...107
  • „Cyfrowe złoże” to mniej ryzykowne i bardziej efektywne wydobycie surowców28 sie 2020, 15:00Choć szanse na odkrywanie nowych złóż węglowodorów o znaczących zasobach maleją, postęp technologiczny „zaprzęgnięty” do ich poszukiwania i wydobycia nabiera tempa. Dlatego firmy, takie jak PGNiG, coraz częściej korzystają z cyfrowych narzędzi.117
  • Rosyjska partia w Polsce26 sie 2020, 17:54Nazywanie Tomasza Sommera pożytecznym idiotą Kremla to wielkie nadużycie. Redaktor wspierającego Konfederację tygodnika doskonale wiedział, co robi, próbując wraz z Romanem Giertychem rozkręcić dyskusję o rzekomych polskich planach zagarnięcia...123
  • Progresywna tarcza Demokratów25 sie 2020, 13:52Jeśli Joe Biden wygra w wyborach w USA, to głównie dlatego, że stanęła za nim Kamala Harris. O ambitnej senator z Kalifornii będziemy jeszcze długo słyszeć – bez względu na wynik wyborów.134
  • Nie demonizować koronawirusa27 sie 2020, 9:39To zrozumiałe, że rodzice boją się o dzieci, ale dlaczego nie obawiają się, że zachorują na raka, gdy palą przy nich papierosy? Ile dzieci nie jest aktywnych fizycznie, co grozi rozwojem chorób cywilizacyjnych? To są realne zagrożenia, bo główną...148
  • Szkoły przed wielkim wyzwaniem25 sie 2020, 18:36Dziś pewne jest jedno: 1 września, mimo pandemii, dzieci wracają do szkół. Innego terminu rozpoczęcia roku szkolnego ani MEN, ani Ministerstwo Zdrowia nie przewidują. Zdalne nauczanie realizowane będzie tylko w wyjątkowych sytuacjach. Tyle, że...160
  • Okulary mogą być fajne!28 sie 2020, 15:00Soczewki okularowe dla dziecka? Wytrzymałość to podstawa. Idealne są te przeznaczone specjalnie dla dzieci, np. HOYA PNX Kids. Czasem myślę, że czołg mógłby po nich przejechać i nic by im się nie stało ‒ mówi dyplomowany optometrysta mgr inż....170
  • Mówienie „jedz mniej, więcej się ruszaj” nic nie da27 sie 2020, 10:05Otyłość to taka sama choroba jak nadciśnienie czy cukrzyca. A zalecenia muszą być bezkompromisowe: „Od dziś żadnych słodzonych napojów”, i to na całe życie –  mówi dr hab. Paweł Matusik, jeden z niewielu lekarzy w Polsce, którzy na poważnie...191
  • Zdrowie w wodzie28 sie 2020, 15:00Niezbędna do życia. Niezastąpiona. Niestety, często o niej zapominamy. Specjaliści biją na alarm: pijemy za mało wody, za mało dajemy jej też naszym dzieciom.208
  • Lęki nasze współczesne28 sie 2020, 12:26Serialem „Kraina Lovecrafta” Jordan Peele stawia kropkę nad „i” swoich opowieści o amerykańskim rasizmie. Coraz częściej, opowiadając o palących problemach społecznych, reżyserzy sięgają po konwencję horroru.213
  • Świat według Masłowskiej28 sie 2020, 15:00Brawurowo debiutowała jako nastolatka powieścią „Wojna polsko-ruska…”, która powitana została owacjami, bo w życiu literackim powinien być ktoś do „przytulania”, najlepiej zdolna dziewczyna – Francuzi mieli kiedyś Françoise Sagan, my Dorotę...227