Raport Wprost. Top 10 liderów zielonej transformacji 2020

PKN ORLEN

Niekwestionowany lider polskiej transformacji energetycznej. Inwestuje w farmy fotowoltaiczne, wiatrowe na Bałtyku i biogazownie. Rozwija sieć ładowarek samochodów elektrycznych, buduje instalację do produkcji zielonego glikolu i finalizuje prace związane z wytwórnią wodoru. A wszystko zgodnie z nową strategią, w której na zrównoważony wzrost PKN ORLEN planuje przeznaczyć ponad 30 mld zł, w tym ponad 25 mld zł na inwestycje obniżające emisję dwutlenku węgla. – Mamy konkretny cel i wiemy, jak go osiągnąć. Dlatego m.in. zwiększamy moce w biopaliwach i biomateriałach oraz budujemy pozycję na rynku paliw alternatywnych, w tym wodoru – mówi Daniel Obajtek, prezes zarządu PKN ORLEN. Grupa ORLEN jako pierwszy koncern paliwowo-energetyczny z Europy Środkowej zadeklarowała cel osiągnięcia neutralności emisyjnej w 2050 roku. Do 2030 roku koncern o 20 proc. zredukuje emisje CO₂ z obecnych aktywów rafineryjnych i petrochemicznych oraz CO₂/MWh o 33 proc. z produkcji energii elektrycznej. Będący w zaawansowanej fazie przygotowania projekt budowy morskiej farmy wiatrowej jest jedną z kluczowych inwestycji dla realizacji tych celów.

TAURON

Jedna z czterech największych firm energetycznych w kraju konsekwentnie realizuje transformację energetyczną. Zielony Zwrot TAURONA zakłada zwiększenie do ponad 65 proc. udziału OZE w miksie wytwórczym w perspektywie 2030 roku przy równoczesnym ograniczeniu emisji CO₂ o połowę. Do 2025 roku TAURON zamierza mieć ponad 1000 MW mocy zainstalowanej w turbinach wiatrowych na lądzie oraz farmy fotowoltaiczne o mocy 300 MW. Natomiast po 2025 roku istotną rolę w transformacji Grupy mają odegrać farmy wiatrowe na Morzu Bałtyckim. Firma wspiera też przemiany polskiego sektora energii jako dystrybutor. W 2019 roku Grupa Tauron przyłączyła do swojej sieci rekordową liczbę ponad 30 tys. mikroinstalacji. To blisko cztery razy więcej niż w 2018 roku. Teraz przechodzi z paliw kopalnych na odnawialne źródła energii przy wsparciu Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju (EBOiR), który zainwestuje 240 mln zł (równowartość 55,8 mln euro) w 24 proc. z jednego miliarda złotych obligacji w walucie lokalnej, wyemitowanej przez Tauron w celu wsparcia jego strategii dekarbonizacji.

ENEA

Grupa Enea to jeden z największych i najważniejszych podmiotów rynku energii w Polsce, który aktywnie uczestniczy z zielonej transformacji. Angażuje się rozwijanie sektora OZE, a morska energetyka wiatrowa zajmuje niezwykle istotne miejsce w planach rozwojowych Grupy Kapitałowej. Dlatego koncern zdecydował się nawiązać współpracę z PGE i Tauronem, aby jak najlepiej wykorzystywać szanse, które daje rozwój morskiej energetyki wiatrowej. Z kolei spółka Enea Nowa Energia, do której zadań należy zarządzanie projektami opartymi na odnawialnych źródłach energii, będzie rozwijać aktywa OZE w oparciu o najnowocześniejsze i optymalne ekonomicznie rozwiązania technologiczne. Spółka jest m.in. zainteresowana udziałem w rozwoju morskich farm wiatrowych oraz wielkoobszarowych farm fotowoltaicznych.

PGNiG

W zielonej transformacji ważny jest etap przejściowy od węgla do niskoemisyjnych źródeł energii, w którym kluczową rolę odegra gaz ziemny, dostarczany na polski rynek przez Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo. Dzięki temu możliwa będzie elastyczna dekorbanizacja, np. przestawianie bloków węglowych na gazowe. Ale ponieważ koncern ma świadomość roli gazu jako paliwa przejściowego, wiąże swoją przyszłość z nowymi, ekologicznymi gazami, takimi jak biometan czy wodór. PGNiG stworzył specjalny badawczy program wodorowy: „Wodór – Czyste Paliwo dla Przyszłości (Hydrogen – Clean Fuel for the Future)”. Składa się na niego kilka projektów – od produkcji zielonego wodoru poprzez jego magazynowanie i dystrybucję aż do wykorzystania w energetyce przemysłowej. W ciągu czterech najbliższych lat na prace badawcze związane z programem firma planuje wydać ponad 31 mln zł. A już teraz koncern prowadzi badania nad możliwością magazynowania i transportu wodoru przy wykorzystaniu sieci gazu ziemnego. Równolegle Centralne Laboratorium Pomiarowo-Badawcze PGNiG rozbuduje działalność analityczną, by stać się pierwszym w Polsce i jednym z niewielu w Europie laboratorium badającym czystość wodoru.

PGE

Wyraźnym liderem w energetyce morskiej na Bałtyku jest koncern PGE, które spośród polskich przedsiębiorstw z udziałem Skarbu Państwa ma największe doświadczenie i know-how realizacji tego typu przedsięwzięć. Swoje działania i plany wobec energetyki wiatrowej PGE zawarło w Programie Offshore Grupy PGE, który zakłada wybudowanie do 2030 roku dwóch morskich farm wiatrowych: Baltica 2 i Baltica 3 o łącznej mocy do 2,5 GW. PGE wybrał już partnera branżowego dla obu wspomnianych projektów wiatrowych – został nim duński koncern Ørsted. A do 2040 roku moc jej morskich farm wiatrowych osiągnie 6,5 GW, co uczyni Grupę Kapitałową PGE liderem przyszłego sektora morskiej energetyki wiatrowej w Polsce. To o tyle istotne, że w tym czasie, według założeń rządowych, wszystkie morskie farmy wiatrowe w polskiej strefie Bałtyku będą posiadały moc 8-11 GW.

ENERGA

Energa, która jest jedną z czterech (obok PGE, Enei i Taurona) największych spółek energetycznych w Polsce, należy do Grupy Kapitałowej ORLEN. Energa posiada łącznie ponad 50 aktywów produkujących energię z odnawialnych źródeł, w tym przede wszystkim: elektrownie wodne, lądowe farmy wiatrowe i farmy fotowoltaiczne. Ponad 30 proc. produkowanego przez Grupę ENERGA wolumenu energii elektrycznej pochodzi z odnawialnych źródeł i jest to najwyższy udział spośród jej głównych konkurentów. Jednocześnie koncern planuje dalszy rozwój obszarów, w których ORLEN i ENERGA są już aktywne, np. elektromobilność, ale też wejście w nowe projekty, np. morskie farmy wiatrowe lub projekty bazujące na ogniwach fotowoltaicznych. A już wkrótce dzięki współpracy z wiodącymi polskimi ośrodkami naukowymi opracowane zostanie kompleksowe rozwiązanie dla magazynów ciepła i chłodu, kompatybilnych z systemami ciepłowniczymi eksploatowanymi w Polsce i za granicą.

LOTOS

Jest koncernem naftowym zajmującym się wydobyciem i przerobem ropy naftowej oraz sprzedażą hurtową i detaliczną wysokiej jakości produktów naftowych. Stawia też na wodór, planując zostać jednym z krajowych liderów w tej dziedzinie. Dlatego już w kwietniu 2018 roku podpisał list intencyjny z władzami miasta Gdyni w zakresie dostarczania wodoru do zasilanych nim autobusów. A we współpracy z Polskimi Sieciami Elektroenergetycznymi chce uruchomić projekt badawczo-rozwojowy dotyczący elektrolizerów i ich integracji w rynku energii. Dzięki temu LOTOS pozyskałby elektrolizery konieczne do produkcji zielonego wodoru i współpracujące z instalacjami OZE, na przykład elektrowniami wiatrowymi. Ostatnio Rafineria Grupy LOTOS wytworzyła pierwsze w swojej historii biokomponenty: biopropan, czyli biokomponent LPG, oraz biowęglowodory ciekłe, czyli biokomponenty oleju napędowego. To pierwszy krok w stronę ekologicznej rafinerii produkującej paliwa z produktów pochodzenia roślinnego. Dzięki wytwarzaniu biokomponentów Grupa LOTOS zmniejsza swój ślad węglowy. Warto przypomnieć, że rafineria Grupy LOTOS znajduje się już w pierwszej dziesiątce najmniej emisyjnych rafinerii w Europie, czyli takich, w których wskaźnik emisji CO₂ jest niższy niż 29,5 kg na tonę.

KGHM

Miedziowy potentat, KGHM Polska Miedź, inwestuje w energię pochodzącą ze słońca. Na zlecenie firmy w okolicach Legnicy powstała farma fotowoltaiczna o mocy ok. 3 MWh. Spółka finalizuje również umowy dotyczące budowy dwóch kolejnych elektrowni fotowoltaicznych w Zagłębiu Miedziowym.

– Reagujemy na trendy w światowej gospodarce, bez tego nie bylibyśmy w czołówce producentów miedzi. Coraz większe znaczenie ma to, jak miedź jest produkowana, dlatego chcemy wykorzystywać OZE i wpisać się w „zieloną miedź”. Wierzymy, że w przyszłości przełoży się to na naszą pozycję rynkową, dlatego inwestycja w fotowoltaikę jest dla nas atrakcyjna – mówi Marcin Chludziński, prezes zarządu KGHM Polska Miedź S.A.

Zgodnie ze strategią Polskiej Miedzi do 2030 roku aż połowę zapotrzebowania na energię KGHM chce pokrywać z własnych źródeł, w tym z OZE. Realizowana przez KGHM Stratega 4E stawia na efektywność, ekologię, e-przemysł i elastyczność. Jednym z priorytetów jest wpisujący się w te obszary Program Rozwoju Energetyki w KGHM, którego głównym elementem jest właśnie fotowoltaika.

GAZ-SYSTEM

GAZ-SYSTEM to jedna z kluczowych dla polskiej gospodarki oraz bezpieczeństwa energetycznego kraju spółek, która na co dzień odpowiada m.in. za transport i dostawy paliw gazowych siecią przesyłową w całym kraju. To także inwestor, który buduje nowe gazociągi, w tym strategiczny dla polskiej energetyki projekt Baltic Pipe. Dzięki temu Polska zwiększa dostęp do błękitnego paliwa, które jeszcze do niedawna mogła pozyskiwać jedynie
z kierunku wschodniego. Obecnie gaz ziemny, bez którego niemożliwe byłoby płynne przejście od węgla do OZE, stale zwiększa swój udział w miksie energetycznym.

RESPECT ENERGY

To jeden z największych niezależnych podmiotów na rynku energii elektrycznej w Polsce. Zajmuje się zarządzaniem energią elektryczną pochodzącą tylko z odnawialnych źródeł energii, oferując klientom wyłącznie w 100 proc. zieloną energię. Spółka współpracuje z grupą 400 wytwórców energii elektrycznej w Polsce. Z usług Respect Energy korzystają nie tylko przedsiębiorstwa, ale także osoby fizyczne. Niedawno firma ogłosiła, że na Pomorzu wraz niemieckim partnerem będzie budować największą farmę fotowoltaiczną w Europie Środkowo-Wschodniej.