Początek lipca to czas, kiedy dobiega końca sezon na truskawki – ulubione i najbardziej wyczekiwane przez Polaków owoce jagodowe. Preferencje te potwierdziły tegoroczne „Narodowe badania konsumpcji warzyw i owoców”, przeprowadzone przez firmę Kantar. Truskawki nie tylko Polakom wyjątkowo smakują, ale są także źródłem wielu cennych witamin z grupy B, witaminy C oraz mikroelementów: magnezu, potasu, żelaza, cynku, jodu, miedzi i fosforu. Zresztą jak cała grupa polskich owoców jagodowych nie mają sobie równych pod względem wartości odżywczych. Lokalne, świeże, aromatyczne, pyszne –stanowią skoncentrowane źródło witamin, składników mineralnych i przede wszystkim związków aktywnych, takich jak polifenole. Substancje zawarte w tych superowocach mają udokumentowany naukowo, korzystny wpływ na zdrowie. Spożywając je regularnie, działamy profilaktycznie. To znakomita inwestycja w zdrowie własne i najbliższych.
Samo zdrowie z polskich owoców
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Grzegorz Puda zachęca do sięgania po produkty wytworzone w kraju wskazując, że w ten sposób mamy możliwość wspierania gospodarki i przezwyciężenia skutków pandemii. Zauważa, że coraz więcej konsumentów sięga po żywność pochodzenia naturalnego, wytworzoną lokalnie, pochodzącą bezpośrednio od rolnika, a także z małych lokalnych przetwórni.
Polskie owoce sezonowe to prawdziwe bomby witaminowe, cenne źródło dużej ilości przeciwutleniaczy i antocyjanów, witamin, minerałów oraz błonnika. Zaliczamy do nich m.in.: aronię, żurawinę, różę owocową, czerwone winogrona, rokitnik, owoce czarnego bzu, borówkę (wysoką, czernicę, brusznicę), jeżynę, dereń i czarną porzeczkę. Ta ostatnia zasługuje na szczególną uwagę, ponieważ redukuje zarówno poziom cholesterolu, jak i poziom cukru we krwi, a związki w niej zawarte działają ochronnie na oczy. Co więcej, napar z liści czarnej porzeczki pomaga w infekcjach układu moczowego i łagodzi dolegliwości żołądkowo-jelitowe.
Czarna porzeczka to ewenement pod względem ilości witamin. Jest jednym z najbogatszych źródeł witaminy C – zawiera jej czterokrotnie więcej niż pomarańcze! Jej właściwości od dawna są doceniane w kosmetologii. Jako jedyna z owoców jagodowych zawiera duże ilości unikatowego kwasu GLA, który przeciwdziała wszelkim stanom zapalnym skóry. Jakby tego było mało, czarna porzeczka odnawia skórę i niweluje rumień, ma działanie przeciwutleniające, zmniejsza stany zapalne w organizmie i pomaga obniżyć poziom cholesterolu we krwi. Spowalnia też procesy starzenia.
Nie mniej zdrowe są borówki, które oprócz bogactwa składników odżywczych (zawartość soli mineralnych, pektyn oraz witamin) mają też wyjątkowy smak. Bardzo cenne dla naszego zdrowia są również owoce aronii, co wynika z ich bardzo dużej zawartości witamin i składników mineralnych, antocyjanów i pektyn, oraz agrest – zawierający dużo witamin, minerałów, luteiny, pektyn oraz kwasów organicznych.
Ważna gałąź gospodarki
Polska jest potęgą, jeśli chodzi o owoce jagodowe, a nasze produkty są niezwykle cenione na całym świecie. Przypomnijmy, że uprawa owoców jagodowych odgrywa istotną rolę w polskiej produkcji ogrodniczej od lat 70. XX wieku. Areał uprawy tych owoców w Polsce w latach 2016–2020 zwiększył się ze 139 tys. ha do 148 tys. ha, a w latach urodzaju zbiory owoców jagodowych wynoszą od 0,5 do 0,6 mln ton.
Polska jest drugim (po Hiszpanii) producentem borówki w Unii Europejskiej, z 30 proc. udziałem w zbiorach. W latach 2004–2020 areał jej uprawy wzrósł z 1 tys. ha do 13 tys. ha. Równocześnie zbiory tych owoców zwiększyły się z 4 tys. ton do 41 tys. ton, a prawie całą produkcję stanowiły owoce deserowe. W światowej produkcji nasz kraj zajmuje szóste miejsce z 4 proc. udziałem. Tylko w 2020 roku wyeksportowaliśmy 16,3 tys. ton borówki (czarnej i wysokiej łącznie) za – bagatela – 92 mln euro. W porównaniu z rokiem 2019 eksport był większy aż o 19 proc.!
Liderem jesteśmy również w przypadku produkcji porzeczki, której Polska jest drugim na świecie (za Rosją) wytwórcą. Powierzchnia uprawy wynosi ponad 44 tys. ha, a zbiory tylko w 2020 roku wyniosły 135 tys. ton, czyli o 7 proc. więcej niż rok wcześniej. Zdecydowaną większość stanowiły porzeczki czarne, których zebrano około 95 tys. ton.
Palmę pierwszeństwa dzierżymy także w przypadku malin, bo Polska jest największym producentem malin w Unii Europejskiej oraz piątym na świecie. Sam eksport za ubiegły rok wyniósł 8 tys. ton i był wart niemal 23 mln euro. W 2020 roku udział Polski w unijnej produkcji malin wynosił 51 proc. Dodajmy, że duża popularność uprawy malin w kraju jest wynikiem ich właściwości zdrowotnych, walorów smakowych oraz popytu ze strony przemysłu owocowego. Maliny są spożywane zarówno w postaci świeżej, jak i przetworzonej jako konfitury, dżemy, kompoty i soki. Stałym zainteresowaniem konsumentów zagranicznych cieszą się również produkowane w Polsce maliny mrożone, które znajdują nabywców przede wszystkim w krajach UE.
Na tym nie koniec, bo Polska słynie także ze swoich plantacji truskawek, agrestu, jagód, minikiwi czy jagód kamczackich. I tak: krajowe plantacje truskawek w ostatnich pięciu latach zajmowały powierzchnię około 50 tys. ha, a zbiory wahały się od 170 tys. ton do 197 tys. ton. Produkcja truskawek na tak wysokim poziomie stawia nasz kraj w roli drugiego – po Hiszpanii – producenta tych owoców w Unii Europejskiej oraz dziewiątego na świecie. Tylko w 2020 roku udział produkcji polskich truskawek w zbiorach unijnych wynosił 16 proc.
Polska zaliczana jest także do czołowych globalnych producentów agrestu oraz aronii. W przypadku agrestu areał uprawy jest stabilny i kształtuje się na poziomie 2,1–2,4 tys. ha, a produkcja – w zależności od urodzaju – oscyluje w granicach od 9,5 tys. ton do 12,5 tys. ton. Jeśli chodzi o aronię, to jej plantacje zajmują w naszym kraju areał około 4 tys. ha, a ich produkcja w latach urodzaju osiąga blisko 50 tys. ton. Aronia jest rośliną bardzo dobrze przystosowaną do klimatu umiarkowanego występującego na terenie Polski, co ma wpływ na wysokość plonów. Jej popularność wynika z rosnącego popytu na przetwory z tych owoców − głównie soki. Z aronii produkowane są również: dżemy, powidła, nalewki oraz wina.
Cztery sezony na owoce Choć owoce są dostępne w naszych sklepach przez cały rok, z oczywistych względów największy wybór tych świeżych mamy wiosną i latem. W tym czasie na naszych stołach królują owoce jagodowe: jagody kamczackie, truskawki, maliny, czereśnie, borówki amerykańskie i wiele, wiele innych. Spory wybór owoców w sklepach mamy również jesienią, gdy dojrzewają winogrona, późne maliny, gruszki oraz jabłka. Te ostatnie są dostępne także zimą, gdy w sklepach dominują świeże owoce z importu. Na szczęście z większości owoców sezonowych możemy robić domowe przetwory – dżemy i konfitury, możemy je także mrozić i suszyć, dzięki czemu jesteśmy w stanie cieszyć się ich smakiem i wartościami odżywczymi przez cały rok.
Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy tygodnika Wprost.
Regulamin i warunki licencjonowania materiałów prasowych.