Pandemia koronawirusa była ogromną próbą sił dla krajowego biznesu. Duża część przedsiębiorstw miała znaczące problemy z płynnością finansową, a niektóre całkowicie zrezygnowały ze swojej działalności. Istnieją jednak jaśniejsze aspekty sytuacji covidowej?
Głównie lockdown pokazał przedsiębiorcom, że nie można stawiać swojej działalności na jedną kartę. Obecnie absolutnym minimum jest obecność w onlinie. Oczywiście nie oznacza to, że usługi stacjonarne przejdą do lamusa — absolutnie nie. W tej kategorii koronawirus niejako wymusił szukanie innowacji. Kryzys wzmożył również rozwój idei pracy zdalnej, czy popularność komunikatorów — ten trend nie ustąpi w nadchodzącym roku.
To są aspekty technologiczne. Jak sytuacja wygląda w przypadku klientów? Zmieniliśmy swoje przyzwyczajenia, czy w przyszłym roku na rynku pojawią się inne postawy — głównie konsumenckie?
Ten aspekt jest wyjątkowo ciekawy szczególnie w przypadku ekologii. Od 2018, czyli momentu powstania Młodzieżowego Strajku Klimatycznego, obserwujemy wzmożoną aktywność młodych konsumentów w promocji świadomego biznesu. Konsumenci coraz częściej zwracają uwagę na szeroki kontekst działalności danej firmy, a ich związek z przedsiębiorstwem nie kończy się wyłącznie na zakupie produktu. Takie postawy będziemy obserwować również w ciągu kolejnych miesięcy. To będzie rok jeszcze większego zaangażowania samych klientów, rozwoju działań CSR i wzmożonej promocji świadomego biznesu.
To młody odbiorca będzie “dyktować warunki”?
Moim zdaniem, w przeważającej części przypadków tak. Widać to zarówno na rynku e-commerce, jak i na polu energetyki. W naszej branży — sprzedaży energii ze źródeł odnawialnych tradingu zieloną energią — staramy się o jak najdokładniejsze wyjaśnienie misji całego projektu dla potencjalnego odbiorcy. W ten sposób współtworzymy pewną społeczność, która będzie wyraźnie wpływać na świadomość innych przedsiębiorców. Tutaj liczy się postawa młodego klienta. Stąd też mój wniosek — ekologia (tak istotna dla młodego pokolenia) na stałe wpisze się w lifestyle świadomych konsumentów.
Ekologia staje się realną motywacją do działania.
Dokładnie — zarówno dla klientów, jak i samych przedsiębiorstw. To idea, która spaja, integruje i daje do myślenia. Jest też realnym instrumentem do wykorzystania na rzecz planety. Właśnie ustalenie własnej misji powinno być dla przedsiębiorstw jednym z priorytetów. Współpraca oparta na wspólnych wartościach to kapitał, który z pewnością nabierze na sile w 2021 roku.
Nadal mówimy o ekologii w kontekście młodszych odbiorców — co jednak ze starszą grupą?
Także pokolenie naszych rodziców widzi, jak fundamentalną rolę odgrywa ekologia — zarówno w kontekście przedsiębiorczości, jak i działań na rzecz planety w ogóle. To my — pokolenie trzydziesto- i dwudziestolatków dajemy dobry przykład i w pewien sposób odwdzięczamy się starszym pokoleniom. Oni walczyli w innej sprawie, niż my, ale cel mamy podobny — zmiana na lepsze.
Często Pan powtarza, że młode pokolenie ma niepowtarzalny komfort działania i przestrzeń do pracy na rzecz planety oraz rynku.
Głęboko w to wierzę. Bardzo zachęcam do korzystania z tych możliwości, które dają nam nasze realia. Trendy rynkowe są w dużym stopniu odzwierciedleniem naszych przyzwyczajeń, wartości, stylu życia. To zespół naczyń połączonych. Także na Nowy Rok życzę wszystkim, aby docenili ten komfort, o którym mówimy. Faktycznie, mierzyliśmy i nadal mierzymy się z pandemią, tylko i te doświadczenia dają sporo do myślenia, w jak dużym stopniu jesteśmy przygotowani na zmienne, jak nauka wokół nas przyspieszyła, jakie problemy możemy rozwiązać w relatywnie krótkim czasie. To są aspekty, które powinny napawać optymizmem w roku 2021.
Sebastian Jabłoński — prezes Zarządu spółki energetycznej, zajmującej się sprzedażą energii ze źródeł odnawialnych, Respect Energy (dawniej TRMEW Obrót S.A.).