Wobec coraz bardziej dotkliwych skutków zmian klimatu oraz konieczności redukcji emisji gazów cieplarnianych konieczne staje się stopniowe ograniczanie udziału paliw kopalnych w obszarze energetyki, transportu i przemysłu. Wprowadzanie innowacji w dobie współczesnej gospodarki to m.in. poszukiwanie nowych źródeł rozwoju gospodarczego. Krajowa Spółka Cukrowa S.A. w tym obszarze może się pochwalić już zrealizowanymi projektami.
Własna farma fotowoltaiczna
Jedną z pierwszych zrealizowanych inwestycji jest instalacja farmy fotowoltaicznej o mocy 519,68 kWp w Oddziale KSC S.A. Cukrowni Dobrzelin, która stała się centrum zielonych technologii w Grupie Kapitałowej KSC S.A.
Instalacje fotowoltaiczne są przyjazne dla środowiska, są bezemisyjne, nie generują hałasu ani odpadów. Pozwalają uniezależnić się od rosnących cen energii elektrycznej oraz zwiększyć bezpieczeństwo energetyczne KSC – mówi Krzysztof Kowa, prezes Krajowej Spółki Cukrowej S.A.
Instalacja składa się z 1792 paneli polikrystalicznych o mocy 290 W każdy, umieszczonych na konstrukcjach wsporczych wbijanych w grunt. W zależności od potrzeb energia elektryczna jest zużywana na potrzeby własne Oddziału lub oddawana do sieci dystrybucyjnej.
Dzięki wybudowanej instalacji fotowoltaicznej uzyskano wyraźny efekt ekologiczny: ograniczenie emisji dwutlenku węgla (CO2) do atmosfery do poziomu 403 395,728 kg rocznie; emisji pyłu – do 18,846 kg/rok; emisji dwutlenku siarki (SO2) – do 358,574 kg/rok; emisji tlenków azotu (NOx) do 332,598 kg/rok; oraz tlenku węgla (CO) – do 145,161 kg rocznie.
Farma fotowoltaiczna nie jest jedynym przedsięwzięciem ekologicznym w Cukrowni Dobrzelin. To właśnie tam biomasę zamieniają w paliwo. W jaki sposób?
Instalacja do produkcji wodoru i metanu
W latach 2012-2021 KSC S.A. prowadziła projekty naukowo-badawcze, których realizacja odbywała się dzięki programom grantowym: Programowi Badań Stosowanych oraz Programowi BIOSTRATEG2 Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Projekty realizowano w ramach konsorcjów, których liderem był Instytut Biochemii i Biofizyki Polskiej Akademii Nauk. Dotyczyły one produkcji biopaliw gazowych (wodoru oraz biogazu zawierającego metan) w procesach fermentacji beztlenowej. Działania w ich obrębie kumulowały się i kumulują wokół racjonalnego gospodarowania surowcami naturalnymi, gospodarki obiegu zamkniętego, ograniczenia emisji gazów cieplarnianych do atmosfery oraz wzrostu udziału energii odnawialnej w ogólnej puli energii.
W zakresie projektu realizowanego w ramach Programu BIOSTRATEG2 było wykorzystanie biogazu na cele energetyczne poprzez zasilanie agregatu kogeneracyjnego biogazem pochodzącym z komory beztlenowej oczyszczalni ścieków i produkowanie energii elektrycznej i cieplnej w skojarzeniu. Podczas modernizacji oczyszczalni ścieków została zbudowana linia magazynowania i oczyszczania biogazu, powstały nowe obiekty: stacja odsiarczania, której zadaniem jest usuwanie siarkowodoru, a w konsekwencji ograniczenie jego negatywnego wpływu na agregat kogeneracyjny oraz utrzymanie na należytym poziomie norm emisji SOx do atmosfery; zbiornik biogazu, który wyrównuje nierównomierność w produkcji biogazu i umożliwia jego czasowe magazynowanie; osuszacz biogazu, który usuwa wilgoć z biogazu, schładzając jego strumień poniżej punktu rosy; stacja dmuchaw, która podnosi ciśnienie biogazu do wartości wymaganej na zasilanie agregatu kogeneracyjnego, filtr siloksanów – usuwa z biogazu związki krzemu, które mają negatywny wpływ na silniki kogeneracyjne, pochodnia biogazu, na której spalany jest nadmiar biogazu.
Samowystarczalność energetyczna
Jak wynika z wyliczeń Spółki, w kampanii cukrowniczej 2021/22 średni bilans dobowy wyprodukowanej energii elektrycznej osiągnął ponad 250 proc. zapotrzebowania instalacji do oczyszczania ścieków.
Pozwoliło to w pełni pokryć potrzeby instalacji, a nadwyżki przekazać do pozostałych instalacji cukrowni, bądź do zewnętrznej sieci energetycznej. Agregat wytworzył też energię cieplną w ilości około 20 proc. całkowitego zapotrzebowania oczyszczalni ścieków. Energia z agregatu wraz z dodatkowym odzyskiem ciepła ze ścieków oczyszczonych w pełni pokryły zapotrzebowanie oczyszczalni na energię cieplną.
W ramach realizowanych projektów na terenie Cukrowni Dobrzelin zostały zaprojektowane, wybudowane i uruchomione: dwustopniowa instalacja produkująca wodór i metan metodą mikrobiologiczną, mieszcząca się w laboratorium fermentacji wodorowo-metanowych oraz instalacja w skali półtechnicznej.
Trzeba podkreślić, że instalacja produkująca wodór i metan na drodze beztlenowego rozkładu produktów ubocznych i odpadowych przemysłu cukrowniczego została wykonana w taki sposób, aby zapewnić maksymalnie bezpieczne warunki pracy. Moduł produkcyjny posiada systemy detekcji i wentylacji. Na zewnątrz znajduje się zadaszona wiata otoczona siatką, w której umiejscowiono zbiornik magazynowy i prototypową instalację kriogenicznego rozdziału mieszaniny gazu pofermentacyjnego z I stopnia procesu (mieszanina wodoru i dwutlenku węgla). W kontenerach mieści się sterownia, pomieszczenia socjalne oraz moduł magazynowania wodoru i ogniw paliwowych.
W wyniku przeprowadzonych prac badawczych powstały nowe rozwiązania, mające charakter innowacji procesowych i produktowych. Obecnie prowadzone są prace przygotowawcze dotyczące projektów komercjalizacji produkcji zielonego wodoru.
Czytaj też:
Krajowa Spółka Cukrowa inwestuje zgodnie z planem