Na scenie warszawskiej Fabryki Norblina (KinoGram) 29 marca w siedmiu panelach dyskusyjnych wystąpiło łącznie 40 ekspertów: naukowców i praktyków, przedstawicieli rządu, firm i organizacji. Przysłuchiwało im się 850 osób (200 uczestników konferencji i 650 widzów transmisji online). Dyskusje toczyły się wokół nowych technologii, finansów, energii, człowieka i rynku pracy oraz miast przyszłości.
Pokolenie ESG
Gościem specjalnym konferencji była Barbara Socha, wiceminister rodziny i polityki społecznej, pełnomocnik rządu ds. polityki demograficznej. Podczas panelu "Pracodawca i pracownik przyszłości" zwróciła uwagę na aspekt demograficzny. Podkreśliła, że zbyt gwałtowne starzenie się społeczeństw grozi problemami ekonomicznymi, wpływa na rynek pracodawcy i pracownika.
– Musimy stworzyć dogodne warunki do życia osobom, które chcą powiększać rodziny – zauważa wiceminister. Jej zdaniem pracodawcy powinni ułatwić rodzicom sprawującym opiekę nad dziećmi wykonywanie zadań służbowych, m.in. poprzez oferowanie elastycznych godzin pracy czy pracy w niepełnym wymiarze godzin, co pozwoli zaktywizować zawodowo kobiety.
Rozmawiając o pracownikach przyszłości, nie sposób pominąć pokolenie generacji Z, które nie godzi się na warunki, w jakich często pracują ich rodzice i mówi o tym otwarcie.
– Nowe pokolenie pracowników to pokolenie ESG. Ludzie nie będą chcieli pracować w firmach, które nie są etyczne – podkreśla dr Anna Partyka-Opiela, partner, szefowa zespołu Compliance, Kancelaria Domański Zakrzewski Palinka.
Sektor finansowy liderem zmian
Istotną częścią konferencji były kwestie finansowania działań ESG, w czym znaczącą rolę odgrywa sektor finansowy. Według regulatora to banki i instytucje finansowe są zobowiązane do uwzględniania w swoich procesach ryzyka pozafinansowego.
– Banki bardzo wnikliwie będą oceniać przedsiębiorstwa pod kątem operacyjnego wdrożenia ESG – podkreślała Katarzyna Teter, menadżer zespołu ds. zrównoważonego rozwoju i ESG, Santander Bank Polska, podczas panelu "Jak zmienią się banki i instytucje finansowe?".
Na kwestie związane z ESG szczególną uwagę zwracają inwestorzy zagraniczni, co z kolei przekłada się na ich decyzje biznesowe.
– Firma, która ma w portfelu cokolwiek związanego z węglem czy nawet z gazem lub z dobrami nieekologicznymi, raczej wypadnie z finansowania, obniżą się wyceny takich spółek – zaznacza Robert Adamczyk, senior environmental adviser, Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju.
– Dla inwestorów zagranicznych pierwszym źródłem informacji są raporty zrównoważonego rozwoju, które są zgodne z międzynarodowymi standardami – wskazał dr Tomasz Wiśniewski, koordynator strategii ESG dla Rynku Kapitałowego, Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie.
Choć z raportowania działań zrównoważonego rozwoju w pierwszej kolejności rozliczać muszą się podmioty duże, w tym giełdowe, to w perspektywie 2027 r. obowiązek ten obejmie także średnie firmy. Ponadto już teraz małe i średnie przedsiębiorstwa otrzymują pytania dotyczące kwestii związanych z ESG od swoich kontrahentów, zwłaszcza te uczestniczące w handlu międzynarodowym.
Jak wskazuje Piotr Placha, menedżer Centrum Eksportu w Polskiej Agencji Inwestycji i Handlu, małe i średnie przedsiębiorstwa na ten moment potrzebują przede wszystkim wiedzy, czym jest ESG oraz zarządzanie zrównoważonym rozwojem biznesu, a dopiero w drugiej kolejności, jak przygotowywać raporty pozafinansowe ESG. Narosło bowiem wokół tej tematyki wiele mitów i nieporozumień, które wypaczają faktyczny obraz. Nasuwa się tu pewna analogia z czasem, kiedy wdrażano Dyrektywę RODO. To jeden z wątków dyskusji, który poruszono w panelu: "Jak pomóc sektorowi MŚP w przygotowaniu do transformacji, którą zapoczątkowało ESG?".
– Poziom przygotowania firm sektora MŚP do ESG jest na obecną chwilę niewystarczający. Nie jest bowiem tak, że skutki wdrożenia ESG nie będą tych firm dotyczyć, nawet jeśli nie są one zobowiązane do raportowania pozafinansowego. Wręcz przeciwnie, może ich to dotknąć w dużo większym stopniu niż się spodziewają. Małe i średnie firmy, ale także mikroprzedsiębiorstwa zderzą się z tematyką ESG już w przyszłym roku – zauważa Piotr Placha.
Jak podkreśla ekspert, wiele mniejszych polskich firm jest w łańcuchach dostaw dużych, także zagranicznych podmiotów lub wysyła swoje produkty i świadczy usługi na eksport. Niektóre firmy mogą więc wypaść z łańcuchów dostaw lub stracić klientów, jeśli nie przygotują się do przekazywania swoim kontrahentom stosownych informacji w standardach ESG.
Zgodza się z nim Maria Krawczyńska, dyrektor Departamentu CSR i Zrównoważonych Finansów, Bank BNP Paribas. – Jest luka wiedzy – twierdzi ekspertka, zaznaczając jednocześnie, że Bank BNP Paribas prowadzi działania edukacyjne w zakresie ESG.
Podczas dyskusji Maria Krawczyńska odniosła się również do zagadnienia CSR, którego znaczenie w jej przekonaniu rynek wypaczył. – W grupie BNP Paribas polityki sektorowe CSR to są polityki o wyjściu z węgla czy wyjściu z tytoniu – podkreśla.
Zagrożenie i szansa
Kamil Wyszkowski, przedstawiciel krajowy, dyrektor wykonawczy UN Global Compact Network Poland, wypunktował obszary, w których Polska i świat mają wiele do nadrobienia, jeśli chcemy uniknąć katastrofy klimatycznej. – Jeśli nie zmienimy podejścia do ekonomii, przegramy – ostrzega.
Tę mało optymistyczną wizję przyszłości nakreślił i podczas panelu odnoszącego się do wyników raportu "Siedem trendów technologicznych, które zmienią świat. Czy Polska może być́ w nich liderem?", przygotowanego przez Sieć Badawczą Łukasiewicz-Orgmasz, którego premiera miała miejsce podczas konferencji. I choć zagrażająca naszej cywilizacji katastrofa klimatyczna jest bezdyskusyjna, eksperci dostrzegają szansę w przemodelowaniu gospodarki na zieloną – szansę dla planety i dla rozwoju kraju.
– Są takie obszary, w których możemy się specjalizować, ale to wszystko jest raczej w kategoriach pewnej szansy na najbliższą przyszłość. Nie chodzi jednak o to, aby być liderem, ścigać się. Musimy współpracować – podkreśla prof. ALK dr hab. Bolesław Rok z Akademii Leona Koźmińskiego.
Niektóre firmy, zwłaszcza duże podmioty, już szukają rozwiązań. I tak na przykład koncern tytoniowy BAT inwestuje w centra badawczo-rozwojowe, które mają na celu opracowanie rozwiązań pozwalających im redukować szkody.
– Czujemy się odpowiedzialną firmą względem społeczeństwa i zdrowia – mówi Aleksandra Koseła, external affairs manager, British American Tobacco.
Magdalena Andrejczuk, sustainability & ESG senior expert, Allegro: – Droga, którą przeszliśmy, była drogą częstych pivotów, zmiany modelu biznesowego, ale jest to też droga innowacji tworzonych przez nasz wewnętrzny zespół. Jesteśmy firmą, która kreuje innowacje – podkreśla. I dodaje, że Allegro już pracuje nad wskaźnikami ESG: – Perspektywa dziesięciu lat jest dla nas bardzo długa, ponieważ mamy agile’owy styl, ale na pewno mamy postawione cele klimatyczne. I to cele ambitne, które pomogą nam wywiązać się z porozumienia paryskiego. To jest nasza kontrybucja do gospodarki, do celów zrównoważonego rozwoju.
Miasta przyszłości i energia przyszłości
Dekarbonizacja to najczęściej pojawiający się w dyskusjach aspekt walki z kryzysem klimatycznym.
– Kładziemy duży nacisk na środowisko. Chcemy pomóc klientom w dekarbonizacji ich systemów – zapewniał Wojciech Świątek, dyrektor ds. zrównoważonego rozwoju w Schneider Electric, podczas panelu "Przyszłość rynku energii".
– Chcemy całkowicie odejść od węgla. Mamy to zrobić do 2027 r. – deklaruje Małgorzata Babska, communication manager, FORTUM SA. A Maciej Tomecki, kierownik projektu PKN Orlen, podkreśla, że nowa strategia firmy zakłada, że energetyka i transformacja energetyczna "są na pierwszym miejscu".
Zbyt wysoka emisja dwutlenku węgla do atmosfery jest bolączką nie tylko branży energetycznej, ale też budowlanej.
– Budownictwo obarczone jest dużymi grzechami, jeśli chodzi o ochronę środowiska. Cała branża nas mocno truje. Dlatego właśnie kładzie się nacisk na budownictwo drewniane, które jest pomocne przy dekarbonizacji branży – mówiła Agnieszka Głowacka, wiceprezes Grupy ERBUD SA, podczas panelu "Jak będziemy mieszkać́ za 10 lat?".
Wskazała przy tym, że choć głównym powodem zanieczyszczeń jest transport, temu również można zaradzić. – Jeśli ciężarówki będą wodorowe, wtedy uzyskamy ujemny ślad węglowy – twierdzi.
Miasta przyszłości należy budować już teraz. Jak wskazywali paneliści sekcji poświęconej nieruchomościom komercyjnym, niektóre podmioty rzeczywiście już wdrażają zasady zrównoważonego rozwoju. I przyznają, że jest to kosztowne. Do działania motywują ich jednak inwestorzy.
– Triggerem, który wymusza te działania, są nasi klienci – przyznaje Jarosław Fiutowski, członek zarządu do spraw polityki ESG i zrównoważonego budownictwa GHELAMCO.
– Trzeba do tego świadomie podejść i to już na etapie prowadzenia projektów, bo potem części zmian nie da się przeprowadzić – zaznaczył Przemysław Nestoruk, managing director of the AV Enterprise, Integrated Professional Solutions.
Patronami pierwszej edycji ESG & Sustainability Forum "Go to the future" byli: Ministerstwo Finansów, Ministerstwo Rozwoju i Technologii, Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej, Rzecznik Praw Obywatelskich, Polska Agencja Inwestycji i Handlu, Fundacja Giełdy Papierów Wartościowych, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Krajowa Izba Gospodarcza, Sieć Badawcza Łukasiewicz-Orgmasz, Federacja Przedsiębiorców Polskich, Polsko-Niemiecka Izba Przemysłowo-Handlowa AHK, Francusko-Polska Izba Gospodarcza CCIFP.
Partnerami strategicznymi wydarzenia byli Polska Agencja Inwestycji i Handlu, Grupa ERBUD SA oraz Integrated Professional Solutions.
Materiał powstał przy współpracy z Polskim Stowarzyszeniem ESG.