Inwestycje kolejowe nabierają tempa, a to właśnie nowoczesne dworce są symbolem tego, jak zmienia się polska kolej. Dziś dworce stają się wizytówkami miejscowości, w których się znajdują; kompleksowo zmodernizowane obiekty zabytkowe ponownie są symbolicznymi bramami miast. Budowa nowych dworców i modernizacja tych zabytkowych jest naturalnym uzupełnieniem innych realizowanych w Polsce inwestycji – zakupu nowoczesnych pociągów, przebudowy stacji, przystanków i torowisk. Ubiegły rok był rekordowy, bo otwarto w nim 21 dworców kolejowych, ze wszystkich 44 udostępnionych podróżnym do tej pory w ramach programu na lata 2016-2023.
Liczba udostępnionych pasażerom obiektów w 2021 roku to nowy rekord, bo dotychczas w ciągu jednego roku w ramach Programu udało się otworzyć najwięcej dziewięć dworców kolejowych. Wśród tych otwartych w 2021 roku są obiekty po przebudowie oraz wybudowane od podstaw w formule Innowacyjnych Dworców Systemowych. PKP udostępniły podróżnym zarówno budynki duże, jak i najmniejszy dworzec w całym Programie. Korzyści z prowadzonych przez kolejarzy inwestycji odczuwają nie tylko mieszkańcy największych aglomeracji, ale także pasażerowie z mniejszych miast, miasteczek i wsi. Skalę programu zmieniającego oblicze polskich dworców potwierdzają liczby, bo poza zakończonymi już inwestycjami, aż 53 proc. z nich jest na etapie budowlanym, 30 proc. projektowym, a zaledwie 17 proc. na etapie przygotowania.
21 unikatowych dworców
Dworce, które udostępniono podróżnym w 2021 roku, znacznie różniły się od siebie, choć wszystkie przebudowano w zgodzie ze współczesnymi standardami. Wśród nich znalazły się duże obiekty, takie jak dworce w Skarżysku-Kamiennej, Wałbrzychu (Dworzec Główny) czy w Tczewie, ale również najmniejszy historyczny dworzec w całym Programie, (w Jabłoni Kościelnej), a także pierwszy z małych typowych dworców systemowych znajdujący się w Biadolinach Szlacheckich. Zmodernizowane dworce różnią się także wyglądem. Wśród obiektów historycznych szczególną uwagę zwracają nawiązujący do architektury górskiej dworzec w Szklarskiej Porębie Górnej, ceglany i monumentalny Wałbrzych Główny czy neogotycki dworzec w Pszczółkach. Ciekawą powojenną i modernistyczną architekturą wyróżnia się również dworzec w Tczewie, udostępniony podróżnym latem ubiegłego roku. W 2021 roku przybyło również dworców zgodnych z najnowszymi trendami w architekturze, czyli Innowacyjnych Dworców Systemowych.
Siedem supernowoczesnych
Te wznoszone od podstaw dworce kolejowe są budowane według autorskiej koncepcji PKP S.A. – mają być nowoczesne, komfortowe, łatwo dostępne dla wszystkich podróżnych, niezależnie od ich stanu zdrowia i kondycji fizycznej oraz proekologiczne. O tym, że takie właśnie są, mogą się przekonać się od ubiegłego roku mieszkańcy kolejnych siedmiu miejscowości, w których je otwarto. Najciekawszą realizacją tego typu w ubiegłym roku był dworzec w Pomiechówku, zaprojektowany przez architektów będących pracownikami Polskich Kolei Państwowych S.A. Posiada on minimalistyczną bryłę z elewacją wykonaną z szarej cegły, szkła oraz dominantą w postaci wieży z wielkoformatowym i podświetlanym zegarem. Jego cechą charakterystyczną jest nietypowy kształt zadaszenia, pod którym ukryto przestrzenie obsługi podróżnych oraz komercyjne. Na dworcu znajduje się również osobna poczekalnia dla rodziców z dziećmi, gdzie dla najmłodszych przygotowano zaprojektowane specjalnie według wskazań PKP S.A. zabawki, w tym kokpit sterowniczy lokomotywy. Pozostałe sześć otwartych w tym roku IDS-ów to dworce typowe. Pięć z nich to IDS-y typu B (większe) – mieszczące pod zadaszeniem przestrzeń obsługi podróżnych oraz niewielką przestrzeń komercyjną. Należą do nich dworce: Janikowo, Biskupice Wielkopolskie, Pobiedziska Letnisko, Czarna Tarnowska oraz Sterkowiec. Ostatni, IDS typu A, powstał w Biadolinach Szlacheckich. O tym, że Innowacyjne Dworce Systemowe cieszą się uznaniem świadczy przyznana w 2021 roku dworcowi w Oświęcimiu nagroda w konkursie architektonicznym im. Stanisława Witkiewicza w kategorii architektura użyteczności publicznej. Dworzec został w nim doceniony za kreatywność w podejściu do architektury przestrzeni publicznej, wysokie standardy funkcjonalne i estetyczne z poszanowaniem dla historii miejsca.
Łączny koszt wszystkich inwestycji zakończonych w 2021 roku wyniósł przeszło 250 mln złotych brutto. Najwięcej kosztowała przebudowa dworców Skarżysko-Kamienna – 33,7 mln zł brutto, Wałbrzych Główny – 33,5 i Szklarska Poręba Górna – 23,36 mln zł brutto.
Czytaj też:
Dworce dostępne dla wszystkichCzytaj też:
Bezpiecznie znaczy komfortowo!