Ślad węglowy – co to jest?
Przez ślad węglowy (ang. carbon footprint) rozumie się łączną emisję gazów cieplarnianych wysłanych do atmosfery przez:
- produkt,
- państwo,
- firmę lub organizację,
- wydarzenie,
- usługę,
- pojedynczą jednostkę.
To część śladu ekologicznego, czyli wskaźnika, który umożliwia oszacowanie zużycia zasobów naturalnych w stosunku do zdolności Ziemi do ich odtworzenia.
Carbon footprint obejmuje emisje nie tylko dwutlenku węgla, ale też innych gazów, takich jak metan czy podtlenek azotu. Mowa tu zarówno o emisjach bezpośrednich, które są efektem spalania paliw kopalnych w trakcie produkcji, jak i emisjach pośrednich wynikających z użytkowania towarów czy korzystania z usług. Ich wartość całkowitą wyraża się w postaci ekwiwalentu dwutlenku węgla (CO2e) i oblicza w stosunku rocznym. Jedynie ślad węglowy produktu określa się na podstawie całego cyklu jego życia.
Jak ślad węglowy wpływa na zmiany klimatu?
Wysoki ślad węglowy jest jednym z głównych winowajców zmian klimatycznych. Nadmierna emisja gazów cieplarnianych powoduje tzw. efekt cieplarniany, czyli podniesienie średniej, globalnej temperatury planety. To z kolei przekłada się na szereg niepokojących następstw:
- topnienie lodowców,
- ekstremalne zjawiska pogodowe (susze, powodzie, huragany),
- zwiększone parowanie wody,
- zanikanie gatunków zwierząt,
- zagrożenie kryzysem wodnym i żywnościowym.
Z tego powodu tak ważne jest, aby producenci, politycy, a także każdy z nas starał się o zmniejszenie śladu węglowego. Szacuje się, że przeciętny mieszkaniec Ziemi wytwarza rocznie ok. 4 ton dwutlenku węgla[1]. Gdyby każdy z 8 miliardów ludzi wprowadził chociaż drobne ekonawyki, możliwe, że zmiany klimatu udałoby się spowolnić.
Ślad węglowy człowieka – jakie są jego źródła?
By jednak wiedzieć, jak być eko i efektywnie redukować swój carbon footprint, warto najpierw poznać jego źródła. A tych jest wiele. Każda ludzka aktywność, która bezpośrednio lub pośrednio wymaga spalenia paliw kopalnych, przyczynia się do emisji gazów cieplarnianych. Wśród najbardziej zagrażających planecie działań można wymienić:
- opalanie domu węglem,
- korzystanie z samolotu, statku, samochodu,
- jedzenie mięsa,
- używanie plastiku i generowanie dużych ilości odpadów.
Jeśli chcesz poznać twój ślad ekologiczny, możesz skorzystać z gotowego kalkulatora on-line. Oblicz swój ślad ekologiczny, dowiedz się, w jakich obszarach emitujesz najwięcej gazów cieplarnianych i co możesz zrobić, aby ograniczyć ich ilość.
Jak zmniejszyć ślad węglowy i nie stracić komfortu?
To nie muszą być wcale duże zmiany. Zmniejszenie śladu węglowego można zacząć od drobnych ekonawyków. Dzięki temu zaangażujesz się w ochronę planety bez poczucia, że komfort twojego życia spada.
Zainwestuj w sprzęty AGD wysokiej jakości
Jeśli szukasz sposobu, jak pomóc planecie, przyjrzyj się zużyciu prądu w domu. Na jego wysokość wpływa rodzaj sprzętów AGD: płyta indukcyjna, piekarnik elektryczny, lodówka, czajnik elektryczny, zmywarka, pralka czy ekspres do kawy.
Z tego powodu warto zainwestować w urządzenia energooszczędne klasy premium. Zużywają one możliwie mało prądu, a do tego służą przez długie lata. Przykładem są automatyczne ekspresy do kawy De’Longhi, z których każdy ma tryb energooszczędny, co znacznie obniża ich ślad węglowy. Z kolei wysokiej jakości podzespoły, w tym wytrzymały żarnowy młynek stalowy, gwarantują bezawaryjne działanie przez lata. To oznacza mniej gazów cieplarnianych w atmosferze, mniej elektroodpadów na wysypiskach i więcej środków w domowym budżecie.
Kupuj lokalną żywność
Na zmniejszenie śladu węglowego wpływa też zmiana nawyków żywieniowych. Produkcja żywności odpowiada bowiem za jedną czwartą światowej emisji gazów cieplarnianych[2]. Owoce i warzywa z egzotycznych krajów muszą przebyć długą drogę morską, powietrzną lub lądową, aby dotrzeć na sklepową półkę. A każdy przebyty przez nie kilometr wysyła do atmosfery dwutlenek węgla. Jak pomóc ziemi podczas codziennych zakupów?
Warto starać się, aby podróż świeżych produktów żywnościowych była możliwie krótka. W tym celu staraj się jadać sezonowo, jak najczęściej zaopatrując się u lokalnych producentów. Jako że popularność takiej żywności rośnie, bywa ona dostępna już nie tylko na ekologicznych targowiskach. Coraz więcej dostawców oferuje usługę dowozu pod same drzwi. Możesz więc zaopatrzyć się w świeże owoce i warzywa bez wychodzenia z domu, z korzyścią dla planety i własnego zdrowia. Taka żywność jest bowiem często uprawiana ekologicznie, bez użycia szkodliwych pestycydów.
Jedz mniej mięsa
Jeszcze większy wpływ na wysokość śladu węglowego ma to, co jesz. Mięso i produkty pochodzenia zwierzęcego plasują się wśród największych emitentów CO2. Koniec listy zajmują z kolei rośliny: owoce, warzywa, rośliny strączkowe. Statystyki nie pozostawiają co do tego wątpliwości. Podczas gdy produkcja i transport 1 kg wołowiny odpowiada za emisję 60 kg CO2, taka sama porcja jajek emituje 4,5 kg, a kukurydzy zaledwie 1 kg[3].
Nie oznacza to jednak, że musisz zostać weganinem, aby znaleźć skuteczny sposób, jak być bardziej eko. Warto jednak od czasu do czasu rezygnować z mięsa na rzecz strączków czy ryb. Możesz w tym celu ustalić na przykład jeden dzień bez mięsa w tygodniu. A jeśli poczujesz się gotowy na więcej – wprowadzaj kolejne roślinne dni.
Wykorzystuj ponownie
Czy wiesz, że każde wyrzucenie śmieci podnosi wartość twojego śladu ekologicznego? Przed umieszczeniem odpadów w pojemniku, warto więc zastanowić się, czy można je wykorzystać w inny sposób. Z plastikowej butelki da się na przykład wykonać doniczkę, a z puszki po konserwach stojak na długopisy. Fusy z kawy sprawdzają się natomiast jako składnik domowych kosmetyków. Więcej o sposobie ich wykorzystania przeczytasz w artykule: Kosmetyki z kawy DIY. 6 pomysłów na domowe peelingi i maseczki z fusów.
W ekspresie do kawy De’Longhi La Specialista Maestro odmierzasz dokładnie taką ilość ziaren, jakiej potrzebujesz do zaparzenia danego rodzaju kawy i mielisz je na bieżąco. Ziarna kawy więc się nie marnują, a ich pozostałości da się dodatkowo wykorzystać w kreatywny sposób.
Ograniczaj plastik
W kwestii odpadów warto jednak przede wszystkim skupić się na ich ograniczeniu. Mowa tu przede wszystkim o tworzywach sztucznych. Jak podaje OECD, w 2019 r. tworzywa sztuczne wygenerowały 1,8 miliarda ton gazów cieplarnianych (GHG), co stanowi 3,4% światowych emisji – 90% z nich pochodzi z produkcji i konwersji z paliw kopalnych[4].
Jako że plastik jest dziś niemal wszechobecny, jego redukcja może wydawać się dużym wyzwaniem. Wystarczą jednak drobne ekonawyki, aby skutecznie zmniejszyć jego ilość. Jak ograniczyć ślad węglowy? Torby wielokrotnego użytku, kosmetyki w szkle, wielorazowe butelki na wodę to tylko niektóre ze sposobów.
Jeśli często kupujesz kawę na wynos, dobrym rozwiązaniem okaże się również ekspres do kawy, który umożliwia zabranie napoju ze sobą. Model De’Longhi Eletta Explore został wyposażony w funkcję To-Go. Wystarczy, że zaznaczysz ulubiony rodzaj kawy z panelu, wybierzesz jeden z trzech podstawowych rozmiarów, podstawisz wielorazowy kubek do kawy pod dyszę i możesz zabrać napój do pracy, na piknik, spacer czy spotkanie z przyjaciółkami. Ile plastikowych odpadów uda ci się dzięki temu zaoszczędzić?
W garderobie stawiaj na jakość
Warto pamiętać, że do zanieczyszczenia środowiska przyczynia się również branża modowa. Według szacunków światowy przemysł odzieżowy odpowiada za emisję 1,2 miliarda ton dwutlenku węgla rocznie[5]. Dotyczy to szczególnie tzw. szybkiej mody. Oferuje ona ubrania przeciętnej jakości produkowane w odległej Azji. Nie dość więc, że pokonują one tysiące kilometrów, aby trafić do twojej szafy, to jeszcze po jednym sezonie często trafiają na śmietnik.
Jeśli nie chcesz dokładać do tego swojej cegiełki, postaw na ubrania od rodzimych producentów wykonane z solidnych materiałów wysokiej jakości takich jak:
- bawełna,
- len,
- lyocell.
Trwałe i przyjazne środowisku, znacznie wydłużają żywotność ubrań.
Warto pomyśleć nad stworzeniem garderoby kapsułowej. Składa się ona z kilku podstawowych elementów odzieży o uniwersalnym kroju i klasycznej kolorystyce. Dzięki temu można dowolnie je ze sobą łączyć, otrzymując wiele ciekawych stylizacji bez nadmiaru odzieży w szafie.
Jak widzisz, istnieje wiele sposobów, jak ograniczyć swój ślad węglowy bez rezygnowania z komfortu. Wybierz te, których wdrożenie sprawi ci największą przyjemność i bądź eko na co dzień!
Bibliografia:
[1] https://scied.ucar.edu/learning-zone/climate-solutions/carbon-footprint
[2] https://ourworldindata.org/food-choice-vs-eating-local
[3] https://ourworldindata.org/food-choice-vs-eating-local
[4] https://www.oecd.org/environment/plastics/increased-plastic-leakage-and-greenhouse-gas-emissions.htm
[5] https://www.goclimate.com/blog/the-carbon-footprint-of-clothes/