Sztuczna inteligencja i światłowód przeniosą monitoring infrastruktury kolejowej „do przyszłości”?
Artykuł sponsorowany

Sztuczna inteligencja i światłowód przeniosą monitoring infrastruktury kolejowej „do przyszłości”?

Dodano: 
Światłowody znajdują innowacyjne zastosowanie także na kolei
Światłowody znajdują innowacyjne zastosowanie także na kolei Źródło: InPhoTech
Od paru lat pasażerowie wracają na kolej, a wraz z nimi - potrzeba coraz skuteczniejszego monitorowania torów. Pomóc w tym ma technologia oparta na światłowodach.

W 2019 roku koleją podróżowało w Polsce prawie 336 mln pasażerów. To około 25 mln więcej niż w 2018 roku i jednocześnie najlepszy wynik od niemal 20 lat.

– Dzięki kolei podróżowanie było bezpieczniejsze i bardziej ekologicznie. Kolej pełni obecnie funkcję codziennie wykorzystywanej doskonałej komunikacji aglomeracyjnej i miejskiej oraz jest chętnie wybierana podczas dalekich podróży turystycznych czy biznesowych – mówi w rozmowie z „Rynkiem Kolejowym” dr inż. Ignacy Góra, Prezes Urzędu Transportu Kolejowego. A Adrian Furgalski, prezes zarządu Zespołu Doradców Gospodarczych TOR, dodaje: – Kolej stopniowo odbudowuje swój potencjał przewozowy, gdy idzie o ruch pasażerski. Szeroki program zmian obejmujący i infrastrukturę i tabor i działania pro klienckie – choć rzecz jasna można mieć wiele uwag do jego tempa w stosunku do oczekiwań społecznych – jednak postępuje. Świetne wyniki wielu spółek samorządowych pokazują jak cenne są to podmioty w kontekście odciążania zatkanych miast, ale i szczęśliwego zaprzestania dyskusji o ich ewentualnej likwidacji i centralizacji – zauważa.

Koleją jeżdżą też ładunki towarowe - w ubiegłym roku tym środkiem transportu przewieziono ponad 236 mln ton różnych towarów. Tak duże zapotrzebowanie na transport kolejowy wiąże się jednak z koniecznością rozbudowy, napraw i modernizacji zarówno traktów, taborów, i infrastruktury energetycznej, jak i systemów zarządzania ruchem kolejowym. Nic dziwnego, że zajmująca się tym spółka PKP PLK ma pełne ręce roboty.

Konieczność monitorowania infrastruktury

Przypomnijmy, że obecnie czynne linie kolejowe liczą sobie 19 tys. km, na których jest 14 tys. przejazdów kolejowo-drogowych, w tym aż 9,5 tys. nie posiada rogatek. Po tych torach porusza się ponad 4 tys. lokomotyw i około 1 tys. elektrycznych zespołów trakcyjnych. Niestety, mimo wprowadzonych usprawnień w zakresie bezpieczeństwa, w 2019 roku doszło do ponad 200 wypadków na przejazdach i przejściach. Przyczyną większości z wypadków było tzw. najechanie na osobę w miejscach niedozwolonych. Wprawdzie liczba takich zdarzeń spadła, ale aż o 34 proc. wzrosła liczba ofiar śmiertelnych.

Problemów z zarządzaniem infrastrukturą kolejową jest więcej, bo tylko w zeszłym roku odnotowano ponad 2 tys. przypadków kradzieży i dewastacji infrastruktury. Nie wspominając o: przypadkach nieoczekiwanych wtargnięć zwierząt na tory kolejowe czy awariach traktu kolejowego z powodu warunków atmosferycznych lub uszkodzeń mechanicznych, dokonywanych przez przejeżdżający tabor.

Niestety, obecnie na kolei nie ma jednolitego systemu, który zarządzałby logistyką, monitorowaniem aktywów, ochroną i bezpieczeństwem. Brakuje też kompleksowych rozwiązań opartych na zaawansowanych technologiach – to pracownicy wciąż osobiście dokonują oględzin torów, stwierdzając ich zdatność lub niezdatność do dalszego funkcjonowania. Na szczęście działa już automatyczny system informujący o nadjeżdżającym pociągu, który wymusza zamknięcie rogatek na przejeździe kolejowo-drogowym.

Czytaj też:
Telepraca, 5G i polski światłowód. Jeśli praca zdalna ma stać się normą, potrzebujemy wydajnej sieci telekomunikacyjnej

Dobra wiadomość dla przyszłości infrastruktury kolejowej jest taka, że polscy naukowcy z firmy InPhoTech opracowali innowacyjne rozwiązania, które mają docelowo unowocześnić infrastrukturę kolejową i przez to poprawić bezpieczeństwo na kolei. Mowa o technologii opartej na światłowodach.

– Światłowód z pewnością najpopularniejsze zastosowanie znajduje w telekomunikacji, jednak niewiele osób zdaje sobie sprawę, że możemy go również wykorzystać jako czujnik, który – w połączeniu z odpowiednio zaprojektowanym interrogatorem, przyjmuje i przetwarza dane, tworząc niezawodny, nowoczesny system monitorowania zdarzeń o bardzo szerokim zastosowaniu – klaruje Tomasz Bratkowski, Business Development Manager w firmie InPhoTech.

Opracowany w laboratoriach InPhoTech system pozwala zmierzyć z dokładnością do kilku metrów wibracje, odkształcenie, ciśnienie czy zginanie, a pomiary te mogą być wykonywane jednocześnie na całej długości światłowodu.

- Pamiętajmy, że światłowody transmitują światło, nie prąd, dlatego są bezpieczne, odporne na zakłócenia elektromagnetyczne, nie wymagają zasilania i co kluczowe, dają informację w czasie rzeczywistym – dodaje Bratkowski.

Wiele wskazuje więc na to, że dzięki systemowi opartemu na technologii światłowodowej możliwe będzie aktywne monitorowanie taboru kolejowego poprzez określenie jego prędkości, lokalizacji, identyfikację kierunku jazdy oraz przekazanie ostrzeżenia przed zbliżającym się skrzyżowaniem drogowo-kolejowym. Możliwe będzie także uzyskanie informacji o dokładnym przyjeździe pociągu. Ten sam system może też monitorować stan infrastruktury kolejowej, informując np. o tym, że doszło do blokady torów przez osuwiska czy połamane drzewa. System ma bardzo duże spectrum zastosowań, które można dostosować do konkretnych potrzeb użytkownika: jest nawet w stanie powiadomić o zbliżających się w okolicy przejazdu pociągu zwierzętach, o pracownikach prowadzących prace remontowe na torowisku, a także natychmiast wykryć akt wandalizmu, kradzież i obecność ludzi na niestrzeżonym przejściu kolejowo-drogowym. Skuteczność takiego monitoringu przekłada się też na bezpieczeństwo pasażerów i koszty eksploatacji. Przykładem może być informacja o usterce koła, która nie jest wyczuwalna w trakcie jazdy jednak niszczy tabor, co może powodować przestój kolejnych pociągów i oczywiście konieczność naprawy wyrządzonych szkód.

KOLEJ NA PASAŻERÓW

Skąd się bierze rosnąca popularność transportu kolejowego w Polsce? Oto główne powody:

  • Niskie koszty podróży, gdzie bazowa cena biletu bez uwzględnionych zniżek jest bardzo konkurencyjna względem innych form komunikacji. Jeśli weźmie się pod uwagę dostępne zniżki dla uczniów w wieku szkolnym, studentów bądź emerytów i rencistów, to transport kolejowy można zaliczyć do najtańszych w Polsce.
  • Komfortowe warunki przejazdu – udogodnienia, takie jak: gniazdka z prądem, miękkie fotele z zagłówkami, toalety, wagony barowe, dużo miejsca na nogi itp., są już standardem we wszystkich taborach kolejowych.
  • Krótki czas przejazdu z pominięciem korków - dzieje się tak głównie dzięki inwestycjom PKP w nowoczesne tabory, które rozwijają zawrotne prędkości.
  • Bezpieczeństwo – kolej najeży do najbezpieczniejszych środków transportu publicznego
Opracowała:
Źródło: Wprost